Pomocy społecznej udziela się osobom i rodzinom w szczególności z powodu:

1. ubóstwa;

2. sieroctwa;

3. bezdomności;

4. bezrobocia;

5. niepełnosprawności;

6. długotrwałej lub ciężkiej choroby;

7. przemocy w rodzinie;

8. potrzeby ochrony ofiar handlu ludźmi;

9. potrzeby ochrony macierzyństwa lub wielodzietności;

10. bezradności w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego, zwłaszcza w rodzinach niepełnych lub wielodzietnych;

11. trudności w integracji cudzoziemców, którzy uzyskali w Rzeczypospolitej Polskiej status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą;

12. trudności w przystosowaniu do życia po zwolnieniu z zakładu karnego;

13. alkoholizmu lub narkomanii;

14. zdarzenia losowego i sytuacji kryzysowej;

15. klęski żywiołowej lub ekologicznej.

Prawo do świadczeń pieniężnych przysługuje osobom i rodzinom, których posiadane dochody nie przekraczają kryteriów dochodowych ustalonych w oparciu o próg interwencji socjalnej. Od dnia 1 października 2015 r. dla osoby samotnie gospodarującej jest nim dochód nie przekraczający kwoty 634 zł, natomiast dla osoby w rodzinie – kwota 514 zł.

W systemie pomocy społecznej przez rodzinę rozumie się osoby spokrewnione i niespokrewnione, pozostające w faktycznym związku, wspólnie zamieszkujące i gospodarujące.

Za dochód uważa się sumę miesięcznych przychodów z miesiąca poprzedzającego złożenie wniosku lub w przypadku utraty dochodu z miesiąca, w którym wniosek został złożony, bez względu na tytuł i źródło ich uzyskania, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, pomniejszoną o:

1) miesięczne obciążenie podatkiem dochodowym od osób fizycznych;

2) składki na ubezpieczenie zdrowotne określone w przepisacho powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowiaoraz ubezpieczenia społeczne określone w odrębnych przepisach;

3) kwotę alimentów świadczonych na rzecz innych osób.

Do dochodu ustalonego nie wlicza się:

1) jednorazowego pieniężnego świadczenia socjalnego;

2) zasiłku celowego;

3) pomocy materialnej mającej charakter socjalny albo

motywacyjny, przyznawanej na podstawie przepisów o

systemie oświaty;

4) wartości świadczenia w naturze;

5) świadczenia przysługującego osobie bezrobotnej na

podstawie przepisów o promocji zatrudnienia i

instytucjach rynku pracy z tytułu wykonywania prac

społecznie użytecznych.

W stosunku do osób prowadzących pozarolniczą działalność

gospodarczą:

1) opodatkowaną podatkiem dochodowym od osób fizycznych

na zasadach określonych w przepisach o podatku

dochodowym od osób fizycznych - za dochód przyjmuje się

przychód z tej działalności pomniejszony o koszty

uzyskania przychodu, obciążenie podatkiem należnym

określonym w przepisach o podatku dochodowym od osób

fizycznych i składkami na ubezpieczenie zdrowotne

określonymi w przepisach o świadczeniach opieki

zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych,

związane z prowadzeniem tej działalności oraz

odliczonymi od dochodu składkami na ubezpieczenia

społeczne niezaliczonymi do kosztów uzyskania

przychodów, określonymi w odrębnych przepisach, z tym że

dochód ustala się, dzieląc kwotę dochodu z działalności

gospodarczej wykazanego w zeznaniu podatkowym złożonym

za poprzedni rok kalendarzowy przez liczbę miesięcy, w

których podatnik prowadził działalność, a jeżeli nie

prowadził działalności, za dochód przyjmuje się kwotę

zadeklarowaną w oświadczeniu tej osoby;

2) opodatkowaną na zasadach określonych w przepisach o

zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych

przychodów osiąganych przez osoby fizyczne - za dochód

przyjmuje się kwotę zadeklarowaną w oświadczeniu tej

osoby.

W sytuacji gdy podatnik łączy przychody z działalności

gospodarczej z innymi przychodami lub rozlicza się

wspólnie z małżonkiem, przez podatek należny rozumie się

podatek wyliczony w takiej proporcji, w jakiej pozostaje

dochód podatnika z pozarolniczej działalności

gospodarczej wynikający z deklaracji podatkowych do sumy

wszystkich wykazanych w nich dochodów.

Wysokość dochodu z pozarolniczej działalności

gospodarczej w przypadku prowadzenia działalności

opodatkowanej na zasadach określonych w przepisach o

podatku dochodowym od osób fizycznych ustala się na

podstawie zaświadczenia wydanego przez naczelnika

właściwego urzędu skarbowego, zawierającego informację o

wysokości:

1) przychodu;

2) kosztów uzyskania przychodu;

3) różnicy pomiędzy przychodem a kosztami jego

uzyskania;

4) dochodów z innych źródeł niż pozarolnicza działalność

gospodarcza w przypadku gdy podatnik łączy przychody z

działalności gospodarczej z innymi przychodami lub

rozlicza się wspólnie z małżonkiem;

5) odliczonych od dochodu składek na ubezpieczenia

społeczne;

6) należnego podatku;

7) odliczonych od podatku składek na ubezpieczenie

zdrowotne związanych z prowadzeniem pozarolniczej

działalności gospodarczej.

Wysokość dochodu z pozarolniczej działalności

gospodarczej w przypadku prowadzenia działalności na

zasadach określonych w przepisach o zryczałtowanym

podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych

przez osoby fizyczne ustala się na podstawie

zaświadczenia wydanego przez naczelnika właściwego

urzędu skarbowego zawierającego informację o formie

opodatkowania oraz na podstawie dowodu opłacenia składek

w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych.

Przy ustalaniu prawa do zasiłków stałego i okresowego w

składzie rodziny nie uwzględnia się dzieci wychowywanych

w rodzinie zastępczej lub rodzinnym domu dziecka oraz

pełnoletnich wychowanków rodziny zastępczej lub

rodzinnego domu dziecka, a do dochodu rodziny nie wlicza

się ich dochodów oraz świadczeń na pokrycie kosztów ich

utrzymania i dodatków przyznanych na podstawie przepisów

o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej.

Przy ustalaniu wysokości odpłatności za pobyt osoby w

domu pomocy społecznej, w składzie rodziny uwzględnia

się innych członków rodziny przebywających w

instytucjonalnych placówkach opieki, jeżeli rodzina

ponosi odpłatność za ich pobyt.

Osobie odbywającej karę pozbawienia wolności, z

wyjątkiem osób odbywających karę w systemie dozoru

elektronicznego, nie przysługuje prawo do świadczeń z

pomocy społecznej. Osobie tymczasowo aresztowanej

zawiesza się prawo do świadczeń z pomocy społecznej. Za

okres tymczasowego aresztowania nie udziela się

świadczeń.